LJUBLJANA: HET LEVENDIGE CENTRUM VAN SLOVENIË

Slovenië staat bekend om de prachtige natuur, maar verspreid door het hele land vind je ook authentieke steden en stadjes die rijk zijn aan cultuur. Lees hier over de grootste van allemaal: de hoofdstad Ljubljana.

Ljubljana is DE stad van Slovenië. Met bijna 300.000 inwoners is het eigenlijk de enige grote stad in Slovenië, al hangt er een gezellige dorpse sfeer. Ljubljana is het levendige centrum waar het hele land samenkomt. Bij een bezoek aan Slovenië hoort de hoofdstad eigenlijk een verplichte stop te zijn.

Het maakt niet uit wanneer je Ljubljana bezoekt; je zult er altijd worden ondergedompeld in een ongekende sfeer van gemoedelijkheid en gezelligheid. Ljubljana is een stad die leeft en dat merk je het beste langs de oevers van de rivier Ljubljanica die als een levensader door het centrum stroomt. Ontdek hier meer over deze stad aan de hand van belangrijke figuren uit de geschiedenis van Ljubljana.

Het park van Joseph Radetzky

Joseph Radetzky maakte naam als succesvolle veldmaarschalk in de Habsburgse monarchie. Johann Strauss maakte hem onsterfelijk met zijn Radetzky mars, de vaste afsluiter van het beroemde Nieuwjaarsconcert in Wenen. Keizer Franz Josef beloonde de veldmaarschalk door hem midden negentiende eeuw kasteel Tivoli in Ljubljana te schenken. En wat deed Radetzky? Hij gaf Ljubljana een prachtig park aan de rand van het stadscentrum: het Tivoli park. Radetzky renoveerde het kasteel en richtte het park in.

Park Tivoli. Bron Mark Koghee

Tivoli park is één van meest bijzondere plekken van de stad. Het vormt de overgang tussen het stadscentrum en het achterliggende bos. Er zijn wandel- en fietspaden, een grote kinderspeelplaats, een botanische tuin en diverse horeca. Langs de lange promenade, die vanaf het centrum naar kasteel Tivoli leidt, is altijd een fototentoonstelling te zien. De sfeer van het park is op een mooie zonnige dag onovertroffen.

Bron: Tomo Jeseninik

De erfenis van Jože Plecnik

Niemand drukte zo’n stempel op Ljubljana als architect Jože Plečnik. Hij was een briljante architect op precies het juiste moment. Nadat een aardbeving aan het einde van de negentiende eeuw gaten had geslagen in de stad en Ljubljana moest uitbreiden en heringericht moest worden, stond hij aan de tekentafel op het gemeentehuis. Plečnik creëerde een geheel eigen stijl, waarbij hij klassieke en moderne elementen combineerde. Wat Gaudi was voor Barcelona, was Plečnik voor Ljubljana, hoewel de Sloveense architect ook zijn stempel drukte op steden als Praag en Wenen.

Plečnik’s werken zijn een bezoek zeker waard. Je kunt er langs wandelen of fietsen. Wij fietsten al eens langs de werken van de architect van Ljubljana. Hoogtepunten zijn de nationale bibliotheek, de sluizen, de bruggen over de Ljubljanica (met Tromostovje als meest bekende), begraafplaats Žale en de overdekte marktgebouwen aan de Ljubljanica in het centrum.

De macht van de Habsburgers

Een groot deel van Slovenië, of beter gezegd Europa, stond lang onder controle van de Habsburgers. Het meest zichtbare dat de familie in Ljubljana achterliet, was het kasteel. De familie greep de macht rond 1335 en vernietigde toen het oude kasteel dat op de heuvel boven Ljubljana stond. In de tweede helft van de vijftiende eeuw bouwden ze er het huidige kasteel voor terug. Eerst was dit alleen een fort dat de stad tegen Turkse invasies moest beschermen. Later werd het kasteel stap voor stap uitgebreid. In het kasteel heeft nooit één van de adellijken uit het huis van Habsburg gewoond.

Het kasteel is nu de topattractie van Ljubljana en behoort tot de best bezochte plekken van het land. Je kunt vanuit het centrum zo naar het kasteel lopen. Het pad begint in de Studentovska Ulica tegenover de markt. Iets verderop kun je ook, tegen betaling, met de kabelbaan omhoog. Het uitzicht vanaf het kasteel is fenomenaal.

Bron Mark Koghee

De goede kant van Napoleon

Waarschijnlijk is hij nooit zelf in Ljubljana geweest, maar hij heeft toch veel voor de stad betekend. Napoleon Bonaparte maakte een echte stad van Ljubljana door het de hoofdstad te maken van de Illyrische provincies. Daarnaast was hij de eerste heerser die de Sloveense taal een officiële status gaf. De kleine dictator mag op de meeste plekken verketterd zijn; in Ljubljana is hij om deze reden een held. Op het Plein van de Franse Revolutie in de stad staat er daarom een groot monument voor Napoleon. Het is het enige Napoleon-monument ter wereld dat niet op Frans grondgebied staat.

Het plein is nu een gezellig plein met een Parijse sfeer. Je vindt er een groot terras en nabij vind je het stadsmuseum en openluchttheater Križanke. Ljubljana heeft meer musea die een bezoek waard zijn:

• De Nationale Galerij is het Rijksmuseum van Slovenië. Het is het belangrijkste kunstmuseum van het land en verschillende werken die in Slovenië zijn gemaakt door Hollandse en Vlaamse meesters zijn in de collectie opgenomen.
• Het Stadsmuseum leert je over de geschiedenis van de stad en haar inwoners.
• Het Nationale Museum van Hedendaagse Geschiedenis vind je in Tivoli park. Dit museum toont je de geschiedenis van Slovenië vanaf het begin van de twintigste eeuw. Je ziet er hoe het land door beide Wereldoorlogen heen kwam, hoe deel van het socialistische Joeslovavië werd en uiteindelijk onafhankelijk werd.

Bron: J. van Zoest

Metelkova

Nadat het Joegoslavische leger in 1991 Slovenië moest verlaten, kwamen de oude legerbarakken in Ljubljana leeg te staan. In 1993 werden de leegstaande gebouwen gekraakt en werd het buurtje met de barakken een alternatief cultureel centrum. Inmiddels is Metelkova  gedoogd en eveneens een geliefd uitgaansgebied. Er zijn bars en kunstgalerieën. De oude militaire gevangenis is omgebouwd tot hostel waar je in de oude cellen kunt overnachten. Muurschilderingen en kunst in de open lucht maken Metelkova ook overdag een kijkje waard. Je vindt het gebied tussen het centrum en het treinstation.

Trnovo

Ervaar de echt dorpse kant van Ljubljana in Trnovo. Als je vanuit het centrum zuidwaarts langs de rivier naar Trnovo loopt, kom je langs het buurtje Krakovo. Deze buurt is eeuwenoud en is daarmee hoogstwaarschijnlijk de oudste buurt van Ljubljana. In Krakovo staan oude huizen met enorme groentetuinen. Voorheen werden in deze tuinen de groenten verbouwd die op de markt in Ljubljana werden verkocht. Even verder zuidwaarts vind je langs één van de zijtakken van de rivier Ljubljanica een promenade onder hoge bomen waarlangs veel terrassen liggen.