Vipava; vallei van de verrassing

Gelegen tussen de hoge bergen van de Dinarische Alpen in het oosten en het hoge Karstplateau in het westen is de smalle Vipava Vallei letterlijk een verborgen schat. Wie de afdaling naar de vallei maakt, duikt van een alpenomgeving naar een mediterraans gebied. Het lijkt alsof je in nog geen tien kilometer er duizend aflegt.

De vallei van de verrassing, zo introduceert de Vipava Vallei zich en zo manifesteert dit gebied zich. De vallei heeft ondanks de bescheiden grootte een rijk aanbod. Achter het natuurschoon schuilt een gastronomisch paradijs. In de rustige sfeer zijn er uitstekende mogelijkheden voor diverse activiteiten.

De Vipava Vallei is een toplocatie voor paragliden. Leuk om te zien. En, als je durft, onvergetelijk mooi om te doen. Je start daarvoor op de bergen ten oosten van de vallei. Hangend boven de vallei heb je uitzicht op de Adriatische Zee, de Julische Alpen en een groot deel van Slovenië.

De Vipava Vallei is een topbestemming voor paragliden. Bron Burjatik

De vallei is vlak tot glooiend met enkele echte heuvels in het midden. Dat maakt het gebied geschikt voor leuke fietstochten. Over de oude en tegenwoordig rustige weg van Vipava naar Nova Gorica rijd je door de gehele vallei van zuid naar noord. Vele zijwegen stellen je in staat rondjes te maken. Onze langeafstands fietsreis neemt je langs Vipava vallei.

Wandelroutes lopen kriskras door de vallei en over de hellingen die dit gebied omhelzen. Door het klimaat is fietsen en wandelen het hele jaar door mogelijk.

Romeinen

De geschiedenis van de vallei gaat in ieder geval terug tot de Romeinse tijd. Wil je graag iets cultureels doen, speur dan naar de sporen die vele generaties hebben achtergelaten. In de rustige dorpjes en gehuchten waan je je sowieso al in het verleden. De eerste sporen zijn uit de Romeinse tijd. Stadje Ajdovščina was toen Fluvio Frigido dat bestond uit het fort Castra. In het museum van het stadje zijn de overblijfselen van het fort te zien.

Tegen de noordelijke hellingen van de vallei vind je boven het dorpje Vrtovin in het bos de overblijfselen van de oude buurtschap Sint Pavel. Er resten alleen nog de overblijfselen van een Romeinse watertoren. De buurtschap ontstond nadat inwoners van de vallei de bergen in vluchtten na aanvallen van barbaren. Op de top staat een kerk waar je naartoe kunt wandelen. Vanaf het dorpje Črniče gaat er een rondwandeling omhoog naar Sv. Pavel.

Het stadje Vipava ligt tegen de noordelijke hellingen aan. De lange geschiedenis van het stadje is nog goed te zien. Onder meer bij het kasteel Tabor langs de rivier Vipava.

Kasteel

Aan de andere kant van de vallei vind je boven het dorp Branik kasteel Rihemberk dat uit de twaalfde eeuw stamt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog brandde het kasteel af maar na lang restauratiewerk is Rihemberk sinds 2017 weer helemaal in oude staat hersteld en open voor bezoek (in de wintermaanden alleen voor aangekondigde groepen).

Andere plaatsen die zeker een bezoek waard zijn, zijn het op een heuvel gelegen middeleeuwse stadje Vipavski Križ, het dorpje Miren, het stadje Šempeter pri Gorici en de moderne stad Nova Gorica. 

Smaak van de vallei

De Vipava Vallei heeft een uniek klimaat; mediterraans met van tijd tot tijd een stevige droge wind. Dat komt de wijnen en andere streekproducten ten goede. De vallei is vergeven van wijnboerderijen waarvan het merendeel terug kan kijken op een lange geschiedenis. Wijn maken is in Vipava een kunst die duizenden jaren terug in de tijd gaat. De Romeinse wetenschapper Plinius de Oudere zou al over de wijnen uit Vipava hebben geschreven.

Maar er zijn meer gastronomische specialiteiten in dit exotische stukje Slovenië. De gedroogde hammen bijvoorbeeld en de rode groente radicchio. Sinds een aantal jaar zijn er ook meerdere kleine bierbrouwerijen in de vallei.